Hạ Long được biết đến với những đảo đá với muôn hình thù kì lạ, và những thạch nhũ lung linh bên trong các hang động. Bên cạnh đó du khách khi đến với khu du lịch Hạ Long còn biết đến thiên nhiên nơi đây với những truyền thuyết được lưu truyền trong dân gian. Trong đó có truyền thuyết về Hang Trinh Nữ – Hang Trống, cùng với hệ thống động Sửng Sốt, hồ Ðộng Tiên, Hang Luồn… Cách Bãi Cháy 15 km về phía Nam.
Truyền thuyết xưa kể rằng: Xưa có một người con gái vạn chài xinh đẹp, nhà nghèo, gia đình cô phải đi làm thuê cho tên chủ cai quản vùng đánh cá. Thấy cô xinh đẹp, hắn ép gia đình cô gả cô làm vợ bé cho hắn, cô không chịu vì cô đã có người yêu, chàng trai đó đang ra khơi đánh cá để chuẩn bị cho ngày cưới của họ. Không làm gì nổi cô, tên địa chủ đã đày cô ra một đảo hoang nhằm khuất phục ý chí của cô, cô đói lả và kiệt sức. Trong một đêm mưa gió hãi hùng, cô gái đã hoá đá nơi đây.
Ðó cũng là đêm chàng trai biết tin cô gặp nạn, chàng mải miết bơi thuyền đi tìm cô. Ðến đêm, giông bão ập đến thuyền chàng vỡ nát, chàng dạt lên một đảo hoang, trong ánh chớp, chàng nhìn ra phía xa và nhận ra cô gái nhưng những lời chàng gọi đã bị gió mang đi. Chàng dùng hòn đá đập vào vách núi báo cho nàng biết rằng chàng đã đến. Chàng gõ khi máu trên tay chảy đầm đìa, tới khi kiệt sức và chàng hoá đá (hang Trống ngày nay). Với người dân đánh cá, họ coi hang Trinh Nữ là ngôi nhà thân yêu của họ, còn những đôi trai gái yêu nhau lại coi đây là biểu tượng, nơi thề nguyện của tình yêu. Người Pháp xưa đặt cho hang cái tên Le virgin (động của người con gái).
Xem thêm món chả mực Hạ Long bán tại Hà Nội
Ngày nay, khi đến thăm hang Trinh Nữ, bức tượng cô gái đứng xoã mái tóc dài, đôi mắt đang nhìn về đất liền vẫn còn đó. Bước vào hang Trinh Nữ, ngay giữa lòng hang là bức tượng người con gái bằng đá, mắt hướng ra khơi xa đang mỏi mòn chờ mong và tuyệt vọng. Ðối diện với hang Trinh Nữ, hang Trống (còn được gọi là hang Con Trai). Bức tượng chàng trai hoá đá đang quay mặt về phía hang Trinh Nữ vẫn còn, những tiếng gọi tha thiết cùng tiếng gõ vào vách đá của chàng vẫn văng vẳng đâu đây. Những dấu tích của trận cuồng phong đêm đó vẫn còn đến ngày nay – đó là những đổ vỡ của đất đá ngổn ngang trong hang, tiếng gió gầm gào qua vách đá và những bọt sóng vẫn tung lên trắng xoá.
Hang Trống và Hang Trinh Nữ chẳng những có rất nhiều nhũ đá và cảnh đẹp, mà còn hấp dẫn du khách vì một sự tích rất cảm động. Ở một hang có một tảng đá nằm ngang trông như một cô gái nằm xoã tóc vươn tay ra biển vì vậy được gọi là hang Trinh Nữ. Chiếc hang kia có một cột nhũ đá rất cao trông như một chàng trai khổng lồ đứng nhìn ra khơi xa.
Hang Trinh Nữ – Hang Trống là hai cái tên đã trở nên rất quen thuộc với các du khách trong và ngoài nước khi lựa chọn Hạ Long là điểm đến. Không chỉ bị thu hút bởi vẻ đẹp tuyệt diệu mà tạo hóa đã ban tặng cho 2 hang này, mà câu chuyện truyền thuyết về 2 hang cũng gây tò mò, hứng thú cho biết bao nhiêu người.
Hai hang cách nhau 700-800m qua một vụng biển nhỏ. Các cửa hang quay về hướng khác nhau. Đứng từ hang này mà hét to thì ở hang kia có thể nghe thấy. Dân chài nói là vào các ngày mưa to gió lớn, đi qua đây nghe tiếng gió đập vào vách núi bập bùng như tiếng trống.
Ngoài vẻ đẹp của các hang động, đảo đá thì Hạ Long còn có nét đẹp trong ẩm thực. Với món chả mực đặc sản của Hạ Long, được kỷ lục châu Á ghi nhận năm 2013, Hạ Long được sự quan tâm của nhiều du khách trên thế giới hơn nữa.